GOVERNU ENTREGA ONA PROPOSTA LEI OJE 2023 HO MONTANTE BILLIAUN $3.16 BA PREZIDENTE PN

Dili, 03 Outubru 2022 – Governu Liuhosi ministru finansas, Rui Augusto Gomes, ohin entrega ona proposta lei OJE 2023 ho montante totál billiaun $3.16 ba Prezidente Parlamentu Nasionál (PN), Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, iha edifísiu Parlamentu Nasionál, Dili.

Iha proposta OJE 2023, Governu aloka millaun $17 ba konstrusaun, reabilitasaun no manutensaun estrada no ponte sira iha área rurál. Aleinde ne’e, Governu mós aloka millaun $15 ba konstrusaun estrada nasionál Pante Makasar no millaun $7.8 ba reabilitasaun estrada munisipál entre Laga no Baguia ne’ebé ho distánsia kilometru 30.

Governu aloka millaun $118 ba eletrisidade nasionál no enerjia renovável ho eskala ki’ik liuhosi EDTL, millaun $25 hodi aselera diversifikasaun ekonomia, millaun $14.5 investe iha setór telekomunikasaun, millaun $6.4 hodi promove produsaun nasionál, millaun $2 ba kriasaun balkaun úniku ba rejistu empreza, no millaun $1.3 hodi harii parke indústria.

Governu aloka millaun $21 ba setór agrikultura hodi apoiu aumentu produsaun no produtividade ne’ebé sustentável. Millaun $3.6 ba sistema irrigasaun Laivai no millaun $2.6 ba Galata. Apoiu estensaun área agrikultura ho orsamentu millaun $2.6 no millaun $2.1 hodi dezenvolve zona agrikultura integradu iha área irigasaun. 

Governu aloka millaun $137 ba edukasaun, millaun $92 ba saúde no millaun $301 protesaun sosiál, no millaun $19.2 hodi implementa programa Bolsa da Mãe (millaun $13.7 sei aloka ba espansaun Bolsa da Mãe Jerasaun Foun), no millaun $22.4 hodi espande programa Merenda Eskolár, hasa’e despesa ba kada labarik no kada hahan hosi $0.25 ba $0.42.

Totál despesas globál billiaun $3.16 ne’e kompostu hosi orsamentu administrasaun sentrál billiaun $2.8 (montante ne’e inklui ona Fundu Kombatentes Libertasaun Nasionál, billiaun $1). Orsamentu Seguransa Sosiál hetan alokasaun millaun $235.7 no RAEOA millaun $120.  

Ho submisaun ne’e, ba oin Parlamentu Nasionál sei hahú debate Jeneralidade iha loron 7 fulan novembru no aprovasaun iha finál globál iha loron 17 fulan novembru molok haruka ba Prezidente Repúblika atu tetu.

Fonte: Ministério das Finanças (MF)
Saúde
Moras Infesaun Respiratória Kontinua Rejista Barak Iha SS Komoro, Impaktu Hosi Rai-Rahun
Moras Infesaun Repiratória kontinua rejista barak iha SS Komoro, impaktu hosi rai-rahun.
Saúde
HNGV Rejista Kazu Moras Denge Barak Relasiona Ho Tempu Udan
HNGV rejista kazu moras denge barak relasiona ho tempu udan.
Saúde
Iha 2021 Timor-Leste Rejista Ona Kazu Foun HIV-SIDA 192 Tanba Prostituisaun No Seksu Livre Buras
Kazu HIV-SIDA kontinua aumenta, Autoridade apela labele halo seksu livre sein sakramentu kaben.
Polítika
Investór Internasionál Sira iha Interese Atu Investe iha Baukau
Investidór internasionál sira haree ona fatin iha Baukau hodi halo investimentu iha área sira hanesan aeroportu, turizmu, otelaria, sentru negósiu, bankária, ospitál, no seluk tán.
Seguransa
Governu Sei Rekruta Membru PNTL Foun Na'in-450 iha Tinan 2024
Governu liuhosi ministériu interiór sei rekruta membru PNTL foun hamutuk na'in-450 iha tinan 2024 hodi reforsa liután seguransa iha rai laran.
Edukasaun
UNTL ho INFORDEPE Realiza Formasaun Baxarelatu ba Profesór Na'in-1.275 iha Territóriu Nasionál
UNTL Koopera ho INFORDEPE hodi realiza formasaun baxarelatu ba profesór hamutuk na'in-1.275 iha territóriu nasionál.
Justisa
ANTI Timor-Leste Kontra Makaas Prabowo nia Kandidatura ba Eleisaun Prezidensiál 2024
ANTI husu ba eleitór Indonézia atu lalika fó votus ba Prabowo Subianto no ba komunidade internasionál atu kaer nia hodi responsabiliza violasaun direitu umanu ne’ebé nia komete iha pasadu.
Justisa
Xanana: Kuandu Imi Hasai Populasaun Sira Nia Sasan Arbiru, Ha’u Prontu Toba iha Ne’e
PM Xanana hateten ba juíz sira TDD katak kuandu sira-nia desizaun kontra ona direitu umanu hodi hasai no soe arbiru populasaun sira-nia sasan, nia prontu toba iha fatin refere.
Polítika
MSSI Tau Prioridade ba Asuntu EhD no Idozu iha Orsamentu 2024
MSSI tau prioridade ba asuntu ema ho defisiénsia, idozu, no direitu ba labarik iha orsamentu jerál tinan 2024 ninian.
Sosiál
Komunidade Balu ba Hariis Fali iha Bee Matan Tohumeta, BTL Sei Haruka Karta ba PNTL
BTL, EP sei haruka karta ba PNTL hodi asegura bee matan Tohumeta hodi evita komunidade sira labele ba hariis tan iha ne'ebá iha futuru.
Edukasaun
Xanana Husu ba Bispu Na'in Tolu Hodi Halo Mudansa ba Sistema Edukasaun Iha UCT
PM Xanana husu ba Bispu na'in tolu hodi halo mudansa ba sistema edukasaun iha UCT atu bele diferente ho universidade no institutu superiór sira seluk.
Edukasaun
Ministériu Edukasaun Sei Harii Eskola Primária Ida iha Aldeia Ilatbote
Ministériu Edukasaun sei harii eskola Primária ida iha aldeia Ilatbote, Kailaku hodi fasilita estudante sira iha aldeia refere bele asesu ba iha eskola ne'ebé mak besik.
Seguransa
Ekipa Konjunta PNTL Kaptura Suspetu Na'in Rua Ne'ebé Na'ok Laptop Iha Dili
Ekipa konjunta hosi PNTL kaptura suspeitu hamutuk na'in rua ne'ebé mak komete iha kazu na'ok laptop iha Dili.
Sosiál
Ahi Han Motuk Komunidade Ida nia Uma iha Suku Grotu
Ahi han motuk uma komunidade ida iha suku Grotu postu adminístrativu Same munisípiu Manufahi.
Edukasaun
ME Halo Abertura ba Levantamentu Dadus Profesór Sira Nian iha Territóriu Nasionál
ME halo abertura levantamentu dadus profesór sira-nian iha munisípiu hotu inklui RAEOA.
Seguransa
MI Planeia Reabilita Eskuadra no Harii Kuartél PNTL iha Munisípiu Aileu
MI planeia reabilita eskuadra no harii kuartél PNTL iha munisípiu Aileu hodi PNTL sira iha munisípiu refere bele hala'o sira-nia servisu ho di'ak liután.