POLÍTIKU SIRA SELU HA’U HODI DIVULGA INFORMASAUN FALSU

BBC, 8 Maiu 2022 - relasiona ho eleisaun prezidensiál Filipina nian iha momentu ne’ebá, iha ema ida naran João (la’os naran tebes nian), polítiku sira selu ka kontrata nia hodi habelar informasaun falsu iha mídia sosiál ho objetivu atu benefisia kandidatu hosi ninia kliente hodi bele sai manan na’in iha eleisaun refere.

João hatete katak nia servisu hosi tuku 10:00 dader to’o fali tuku 03:00 madrugada maneija pájina Facebook no perfíl falsu rihun-ba-rihun hodi bele fó benefísiu ba polítiku sira iha sira-nia kampaña eleitorál. Ninia kliente sira inklui governadór, kongretista no prezidente munisípiu sira.

João nu’udar parte ida hosi ekosistema ne’ebé espalla informasaun falsu. Nia hatete katak iha ajente hamutuk 30 hanesan ne’e, ne’ebé servisu diretamente ho nia hodi espalla lia bosok hodi apoia sira-nia kliente. Mekanizmu ne’ebé sira uza inklui modifika polítiku koñesidu sira-nia númeru telemóvel no haruka sai mensajen ba ema barak no kria pájina no grupu hodi fó sai propaganda sira. 

Iha momentu ne’ebá, Meta ne’ebé na’in ba Facebook hatete katak sira apaga tiha konta, pájina, no grupu sira 400 liu ne’ebé koko atu manipula ema no viola sira-nia polítika uzu nian.

Iha entrevista ho kanál notísia Filipina nian ida, kandidatu prezidensiál Leni Robredo hatete katak ninia abordajen inisiál ba problema notísia falsu mak atu ignora tiha deit, maibé la lao ho di'ak, tanba “bainhira lia bosok repete ba beibeik, dala barak sai lia loos.”

Le’e notísia kompletu iha ne’e.

Fonte: BBC News
Justisa
ANTI Timor-Leste Kontra Makaas Prabowo nia Kandidatura ba Eleisaun Prezidensiál 2024
ANTI husu ba eleitór Indonézia atu lalika fó votus ba Prabowo Subianto no ba komunidade internasionál atu kaer nia hodi responsabiliza violasaun direitu umanu ne’ebé nia komete iha pasadu.
Sosiál
Mane Sira Wainhira Fó ‘Isin-Rua’ Ba Feto Tenke Responsabiliza Hodi Evita Soe Bebé
Diretór Interinu Fundasaun Alola husu ba mane sira katak wainhira fó ‘isin-rua’ ba feto tenke responsabiliza hodi evita soe bebé.
Polítika
Implementasaun Projetu Uma Kbiit-Laek Faze Dahuluk Atinje Ona 19%
Implementasaun projetu kontrusaun uma kbiit-laek fae dahuluk atinje ona 19% iha teritóriu nasionál.
Saúde
Moras Infesaun Respiratória Kontinua Rejista Barak Iha SS Komoro, Impaktu Hosi Rai-Rahun
Moras Infesaun Repiratória kontinua rejista barak iha SS Komoro, impaktu hosi rai-rahun.
Seguransa
Governu Sei Rekruta Membru PNTL Foun Na'in-450 iha Tinan 2024
Governu liuhosi ministériu interiór sei rekruta membru PNTL foun hamutuk na'in-450 iha tinan 2024 hodi reforsa liután seguransa iha rai laran.
Edukasaun
UNTL ho INFORDEPE Realiza Formasaun Baxarelatu ba Profesór Na'in-1.275 iha Territóriu Nasionál
UNTL Koopera ho INFORDEPE hodi realiza formasaun baxarelatu ba profesór hamutuk na'in-1.275 iha territóriu nasionál.
Justisa
ANTI Timor-Leste Kontra Makaas Prabowo nia Kandidatura ba Eleisaun Prezidensiál 2024
ANTI husu ba eleitór Indonézia atu lalika fó votus ba Prabowo Subianto no ba komunidade internasionál atu kaer nia hodi responsabiliza violasaun direitu umanu ne’ebé nia komete iha pasadu.
Justisa
Xanana: Kuandu Imi Hasai Populasaun Sira Nia Sasan Arbiru, Ha’u Prontu Toba iha Ne’e
PM Xanana hateten ba juíz sira TDD katak kuandu sira-nia desizaun kontra ona direitu umanu hodi hasai no soe arbiru populasaun sira-nia sasan, nia prontu toba iha fatin refere.
Polítika
MSSI Tau Prioridade ba Asuntu EhD no Idozu iha Orsamentu 2024
MSSI tau prioridade ba asuntu ema ho defisiénsia, idozu, no direitu ba labarik iha orsamentu jerál tinan 2024 ninian.
Sosiál
Komunidade Balu ba Hariis Fali iha Bee Matan Tohumeta, BTL Sei Haruka Karta ba PNTL
BTL, EP sei haruka karta ba PNTL hodi asegura bee matan Tohumeta hodi evita komunidade sira labele ba hariis tan iha ne'ebá iha futuru.
Edukasaun
Xanana Husu ba Bispu Na'in Tolu Hodi Halo Mudansa ba Sistema Edukasaun Iha UCT
PM Xanana husu ba Bispu na'in tolu hodi halo mudansa ba sistema edukasaun iha UCT atu bele diferente ho universidade no institutu superiór sira seluk.
Edukasaun
Ministériu Edukasaun Sei Harii Eskola Primária Ida iha Aldeia Ilatbote
Ministériu Edukasaun sei harii eskola Primária ida iha aldeia Ilatbote, Kailaku hodi fasilita estudante sira iha aldeia refere bele asesu ba iha eskola ne'ebé mak besik.
Seguransa
Ekipa Konjunta PNTL Kaptura Suspetu Na'in Rua Ne'ebé Na'ok Laptop Iha Dili
Ekipa konjunta hosi PNTL kaptura suspeitu hamutuk na'in rua ne'ebé mak komete iha kazu na'ok laptop iha Dili.
Sosiál
Ahi Han Motuk Komunidade Ida nia Uma iha Suku Grotu
Ahi han motuk uma komunidade ida iha suku Grotu postu adminístrativu Same munisípiu Manufahi.
Edukasaun
ME Halo Abertura ba Levantamentu Dadus Profesór Sira Nian iha Territóriu Nasionál
ME halo abertura levantamentu dadus profesór sira-nian iha munisípiu hotu inklui RAEOA.
Seguransa
MI Planeia Reabilita Eskuadra no Harii Kuartél PNTL iha Munisípiu Aileu
MI planeia reabilita eskuadra no harii kuartél PNTL iha munisípiu Aileu hodi PNTL sira iha munisípiu refere bele hala'o sira-nia servisu ho di'ak liután.